Depresja może dotknąć każdego! Warto wiedzieć o niej coś więcej
Jaka jest tendencja cierpienia na depresję (wzrostowa/malejąca)?
Depresja jest zaburzeniem nastroju, który ma charakter progresywny. Oznacza to, że jest choroba o przebiegu postępującym a tendencja do doświadczania coraz bardziej ciężkiego przebiegu epizodów depresyjnych ma charakter wzrostowy. Należy zwrócić uwagę, że istnieje kilka rodzajów depresji, które charakteryzują się nieco innym przebiegiem, między innymi:
epizod depresyjny, inaczej epizod dużej depresji– rozpoznanie stosowane w przypadku wystąpienia u danej osoby po raz pierwszy w życiu zespołu objawów depresyjnych, które trwają co najmniej 2 tygodnie. W przypadku dużej depresji epizody mają tendencję do nawracania i coraz dłuższego przebiegu oraz nasilenia.
zaburzenia depresyjne nawracające rozpoznawane są wówczas, gdy u pacjenta wystąpiły co najmniej dwa epizody dużej depresji, zaś nie występowały objawy maniakalne m.in. takie jak wzmożenie nastroju i zwiększona ilość energii, które przemawiałyby za diagnozą choroby afektywnej dwubiegunowej,epizod depresyjny w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (o nasileniu łagodnym lub o nasileniu wysokim bez objawów psychotycznych, o nasileniu wysokim z objawami psychotycznymi),
dystymia – rozpoznanie stosowane w przypadku utrzymywania się przez ponad 2 lata objawów depresyjnych, lecz o mniejszym nasileniu niż w przypadku epizodu depresyjnego,
depresja poschizofreniczna – przejawia się wystąpieniem objawów depresyjnych po epizodzie zaostrzenia psychozy schizofrenicznej, przy czym objawy schizofrenii mogą się nadal utrzymywać, lecz nie dominują już w obrazie klinicznym,
organiczne zaburzenia depresyjne (należące do organicznych zaburzeń nastroju) – mogą one być wywołane przez różne stany wiążące się z dysfunkcją mózgu spowodowane pierwotną chorobą mózgu, chorobami układowymi, egzogennymi substancjami toksycznymi lub hormonalnymi, chorobami endokrynnymi lub innymi chorobami somatycznymi.
Jakie są główne objawy depresji?
Według DSM-5 do objawów depresji służących jako kryteria rozpoznania zaburzenia (muszą występować co najmniej przez dwa tygodnie oraz musi wystąpić ich co najmniej 5 lub więcej) zalicza się:
Obniżony nastrój i przygnębienie utrzymują się przez większość dnia, zwłaszcza rano.
Zmęczenie lub brak energii prawie każdego dnia.
Poczucie bezwartościowości lub poczucie winy prawie każdego dnia.
Poczucie beznadziei i pesymizmu.
Trudności w skupieniu, zapamiętywaniu szczegóły i podejmowaniu decyzji.
Zaburzenia snu: trudności w zasypianiu, krótki sen spać lub długotrwałe spanie prawie każdego dnia.
Niemal codzienny brak zainteresowania lub przyjemności z wielu czynności.
Częste myśli o śmierci lub samobójstwie (nie tylko o strachu przed śmiercią).
Poczucie niepokoju lub spowolnienia.
Wahania wagi
Jak można pomóc osobie chorej?
Wsparcie osoby cierpiącej na zaburzenia depresyjne powinno obejmować przede wszystkim profesjonalną opiekę psychologiczną/psychiatryczna. Formami leczenia zaburzeń depresyjnych są:
Leki. Leki przeciwdepresyjne (w połączeniu z terapią) są skuteczne dla większości osób z depresją. Istnieje wiele rodzajów leków przeciwdepresyjnych. Dodatkowo do leków przeciwdepresyjnych przepisywane według potrzeb i po wnikliwej analizie lekarskie leki takie jak stabilizator nastroju, lek przeciwpsychotyczny, lek przeciwlękowy lub lek stymulujący.
Psychoterapia. Regularne rozmowy ze specjalistą zdrowia psychicznego na temat depresji i innych problemów mogą pomóc w leczeniu objawów depresji. Dostępne są różne metody, w tym terapia poznawczo-behawioralna (CBT).
Leczenie szpitalne lub stacjonarne. Jeśli depresja jest na tyle poważna, że występują poważne problemy z dbaniem o siebie lub ryzyko wyrządzenia krzywdy (sobie lub innym) zalecany jest pobyt w szpitalu lub ośrodku stacjonarnym i odbycie leczenia psychiatrycznego.
Terapia elektrowstrząsowa (ECT). Terapia stymulująca mózg przepuszcza prądy elektryczne, aby pomóc w lepszym funkcjonowaniu neuroprzekaźników. Zazwyczaj nie stosuje się tej terapii, chyba że leki przeciwdepresyjne nie działają lub pacjent nie może ich przyjmować z innych powodów zdrowotnych.
Przezczaszkowa stymulacja magnetyczna (TMS). Lekarz zazwyczaj sugeruje to dopiero po tym, jak leki przeciwdepresyjne nie zadziałały. Zabieg ten wykorzystuje cewkę do wysyłania impulsów magnetycznych przez mózg, aby pomóc stymulować komórki nerwowe, które regulują nastrój.
Krzysztof Godoj psycholog, terapeuta CBT