Czego obawiają się ludzie ze strony psychologów?

Wizyta u psychologa często wywołuje różne obawy u pacjentów, czy klientów. Osoba, która decyduje się na konsultację psychologiczną, często zastanawia się , jak będzie wyglądała taka wizyta. Bierze się to między innymi z ciągle małej wiedzy na temat specyfiki zawodu psychologa i charakterystycznych aspektów jego pracy w naszym społeczeństwie. Pacjent nierzadko wstydzi się również własnego problemu. Wydaje mu się, że jest zbyt błahy, by zawracać głowę psychologowi lub wręcz przeciwnie – że zaszokuje nim specjalistę, który będzie przestraszony lub zgorszony.

             W ostatnich latach znacząco rośnie zapotrzebowanie na pomoc psychologiczną. Psychologowie pojawili się w ogromnej liczbie dziedzin naszego życia. Ich trwała obecność da się zauważyć między innymi w:

- szpitalach;

- w szkolnictwie;

- w sporcie;

- w usługach;

- w reklamie;

- w coachingu;

- w mass mediach.

-interwencja kryzysowa ( między innymi skutki epidemi covid-19)

Wcześniej psycholog był kojarzony przede wszystkim z psychologią kliniczną i psychoterapią oraz często mylony z psychiatrą i psychoterapeutą. Obecnie społeczeństwo ma już świadomość interdyscyplinarności i wieloaspektowości tego zawodu. Tym bardziej więc winno się dbać o jego prawidłowe postrzeganie i przestrzeganie psychologicznej etyki zawodowej.

                Postrzeganie ludzi opiera się w dużej mierze na przypisywaniu im cech na podstawie własnych obserwacji. Dzięki niemu, człowiek orientuje się w przestrzeni społecznej. Popularna reprezentacja ludzkiego postrzegania to stereotypy. Stereotypy powstają wówczas, gdy umysł dokonuje bardzo uproszczonej generalizacji, tworząc opinię na temat danego zjawiska. Przy postrzeganiu grup zawodowych bardzo duże znaczenie ma osobista sytuacja postrzegającego. Można to zauważyć na podstawie badań dotyczących nauczycieli, gdzie sami nauczyciele najbardziej cenią sobie u kolegów po fachu odpowiednie cechy osobowości, zaś uczniowie – umiejętność nauczania.

         Jeśli chodzi o zawód psychologa, ludzie mają konkretne wyobrażenia co do tego, kiedy należy korzystać z jego pomocy. Są to:

- konflikty rodzinne;

- nerwice;

- trudności w wychowywaniu dzieci;

- zaburzenia psychiczne;

- zaburzenia związane z nadużywaniem alkoholu.

      Jeśli chodzi natomiast o cechy, jakie powinien mieć psycholog, ludzie wymieniają najczęściej:

- otwartość;

- pozytywny stosunek do pacjenta;

- silne ego;

- empatia;

- wiedza;

- umiejętności zawodowe;

- samoświadomość;

- wygląd zewnętrzny;

- doświadczenie osobiste.

- zachwiania emocjonalne związane z silnym przeżywaniem sytuacji epidemiologicznej covid-19

      Badania obejmujące dzieci szkolne i ich rodziców wskazują na cechy, które zazwyczaj przypisuje się psychologowi z pozycji laika. Choć większość tych cech jest pozytywna, pojawiły się także często wybierane cechy negatywne. Są to (w kolejności od najczęściej wybieranych):

- pewny siebie (w negatywnym sensie);

- z dystansem;

- podejrzliwy;

- przebiegły;

- dziwny;

- władczy;

- gadatliwy;

- nieprzewidywalny;

- zarozumiały;

- krytykujący.

     Na podstawie tychże wyników można ocenić, że ludzie u psychologów obawiają się przede wszystkim zbytniej pewności siebie, mogącej doprowadzić do złej diagnozy w przypadku pacjenta. Z drugiej strony, obawiają się także dużego dystansu: wydaje im się, że nie nawiążą z psychologiem kontaktu, który posłuży im do lepszej otwartości i lepszego sformułowania własnych problemów. Boją się również, że psycholog nie uwierzy w ich kłopoty lub będzie starał się manipulować nimi w czasie rozmowy. Część osób uważa psychologa za osobę ekscentryczną: obawia się jego decyzji, tego, jak psycholog zareaguje na ich wyznania. Pacjenci psychologów boją się także potencjalnej krytyki specjalisty, co znacząco zmniejsza ich pewność siebie podczas wizyty i chęć opowiadania o własnych problemach.

     Co ciekawe, istnieje różnica pomiędzy grupami dzieci i dorosłych: dzieci postrzegają psychologów bardziej pozytywnie. W przytoczonych badaniach da się również zauważyć różnice międzypłciowe: kobiety i dziewczynki bardziej obawiają się tego, że psycholog będzie nieczuły i oschły. Ogólnie jednak, obraz psychologa wydaje się być raczej pozytywny niż negatywny, co jest pocieszające w kontekście wzrastającej roli psychologów w naszym społeczeństwie. Jednak autorzy badania zaznaczają; że wyniki mogą być niemiarodajne, ponieważ część osób odmówiła wzięcia udziału w badaniu właśnie ze względu na złą opinię o psychologach.

             Można więc uznać, że obraz psychologa jest pozytywny i zgodny z obrazem wyznaczonym przez kodeks etyczny tego zawodu, jednak posiada pewne cechy negatywne. Wiąże się to z ogromnymi oczekiwaniami wobec specjalisty. Wpływ na to mają zarówno stereotypy, jak osobiste doświadczenia ludzi. Takim oczekiwaniom, nierzadko subiektywnym, bardzo trudno jest sprostać. Nieznajomość wymogów pracy psychologicznej często powoduje, że ludzie przywiązują mniejszą wagę do elementów istotnych w zawodzie psychologa (na przykład wiedzy), a większą – do mniej istotnych (obawiają się na przykład, że psycholog będzie „dziwny”). Jednak ogólny pozytywny obraz psychologa w społeczeństwie pozwala mieć nadzieję, że coraz więcej osób będzie korzystało z niezbędnej opieki psychologicznej.

Artykuł dla sołectwa Lubomia udostępnił :

Krzysztof Godoj Student Uniwersytetu SWPS w Warszawie